Υπάρχει άνθρωπος που να σκέφτεται τη λέξη «παιχνίδι» και να μη χαμογελάει; Σίγουρα όχι. Στη σκέψη του παιχνιδιού και μόνο, το μυαλό πάει στη διασκέδαση, στη χαλάρωση, στις όμορφες στιγμές και αυτόματα εκατομμύρια αόρατα λαμπάκια φωτίζουν τη διάθεσή μας, σαν ένα μαγικό χριστουγεννιάτικο δέντρο που κάνει ομορφότερη τη μέρα μας. Ελάχιστοι μπορούν, όμως, να αναγνωρίσουν τα οφέλη που έχουν τα παιχνίδια σε έναν σημαντικό τομέα της ζωής μας: την κατανόηση των μαθηματικών!

Ίσως είναι δύσκολο να το αποδεχθεί κανείς, αλλά υπάρχουν πολλές μελέτες και έρευνες που αποδεικνύουν ότι η αγάπη που τρέφουν οι άνθρωποι για τη διασκέδαση την οποία προσφέρουν τα παιχνίδια, μπορεί να τους ωφελήσει στις μαθηματικές δεξιότητες. Βέβαια, δεν συνδράμουν όλα τα παιχνίδια με τον ίδιο τρόπο και είναι σχετικά περιορισμένη η λίστα, αν αναλογιστεί κανείς πόσα παιχνίδια υπάρχουν και κρύβουν τις ρίζες τους αιώνες πίσω. Το θετικό είναι ότι στην εποχή της τεχνολογίας, οι έρευνες δείχνουν ότι τα online παιχνίδια συμβάλλουν στην κατανόηση του χώρου, στην ενδυνάμωση γεωμετρικών και μαθηματικών εννοιών, στην κριτική σκέψη και στην βελτίωση της επίλυσης προβλημάτων.

Κάποια παιχνίδια έχουν τη σφραγίδα των επιστημών, όπως είναι το διάσημο Tetris, όπου η κατανόηση του χώρου και η γεωμετρία αποτελούν ικανότητες τις οποίες χρειάζεται κάθε παίκτης. Πολύ πρόσφατα μάλιστα το ανθρώπινο μυαλό νίκησε ακόμη και τον υπολογιστή, αφού ένας νεαρός ουσιαστικά «τερμάτισε» το Tetris μέσα σε 38 λεπτά! Το παιχνίδι φυσικά έχει μεταφερθεί στον online κόσμο, όπως και άλλα online παιχνίδια με ρίζες τους στο πιο μακρινό παρελθόν.

Μάλιστα, παρότι θεωρούνται παραδοσιακά, έχουν εντυπωσιακή συμβολή στην ανάπτυξη των μαθηματικών μας γνώσεων και ικανοτήτων χωρίς να το ξέρουμε, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τη ρουλέτα. Πώς θα ήταν δυνατό να είναι διαφορετικά τα πράγματα, αφού ο άνθρωπος που την ανακάλυψε ήταν ένας μαθηματικός; Ο Μπλεζ Πασκάλ κατασκεύασε την πρώτη αριθμομηχανή που αργότερα τελειοποίησε ο Κλάιβ Σινκλέρ, έθεσε τις βάσεις για τη θεωρία των πιθανοτήτων και προσπάθησε να φτιάξει έναν τροχό που θα γύριζε αιώνια. Δεν τα κατάφερε, αλλά έφτιαξε την πρώιμη μορφή της ρουλέτας, μόλις τον 17ο αιώνα.

Image: unsplash

Το παιχνίδι γνώρισε τεράστια επιτυχία ενάμιση αιώνα μετά, όταν ο Ναπολέων Βοναπάρτης το έβαλε στο πρώτο καζίνο που φτιάχτηκε. Η ρουλέτα δοξάστηκε σε όλα τα καζίνο του κόσμου, σαν κεντρικό παιχνίδι και σημείο αναφοράς ακόμη και στη λαϊκή κουλτούρα. Ίσως όμως να έχανε έδαφος αν δεν ερχόταν η ψηφιακή επανάσταση του 21ου αιώνα. Το internet και τα κινητά τηλέφωνα δημιούργησαν τα online καζίνο και έφεραν την πιο αγαπημένη διασκέδαση του κοινού στην ψηφιακή εποχή, άμεσα προσβάσιμη ανά πάσα στιγμή κι από οποιοδήποτε σημείο.

Ποιες είναι, όμως, οι μαθηματικές ικανότητες που μπορεί κάποιος να βελτιώσει με τα online παιχνίδια; H επίλυση των προκλήσεων που προκύπτουν είναι σίγουρα μία από τις ικανότητες που κάποιος μπορεί να βελτιώσει μέσω των διαδικτυακών παιχνιδιών, μιας και ο παίκτης καλείται πολύ συχνά να ζυγίσει σωστά τις καταστάσεις και να πάρει τις αποφάσεις του. Πολλές φορές έχοντας λίγη πληροφορία στη διάθεσή του, δεξιότητα εξίσου απαραίτητη και στα μαθηματικά. Επιπλέον, ένα διαδικτυακό παιχνίδι οξύνει δεξιότητες, όπως η μνήμη και η προσοχή, αλλά και η παρατηρητικότητα και η αντίληψη των καταστάσεων και του χωροχρόνου.

Η εν λόγω τελευταία δεξιότητα, εξάλλου, αποτελεί σημαντικό παράγοντα στην κατανόηση κλάδων των μαθηματικών, όπως η γεωμετρία. Μέσω της εμπειρίας του παιχνιδιού, ειδικά όταν αναφερόμαστε σε διαδικτυακά παιχνίδια αλληλεπίδρασης, απαιτείται η αντίστοιχη χωρική κατανόηση, σε βαθμό που το κάνει σχεδόν αναπόφευκτο να ακονίσει ο παίκτης τη συγκεκριμένη ικανότητά του.

Όλα τα παραπάνω, όσο απαραίτητα και εάν είναι, ίσως δεν θα είχαν την ίδια αξία, χωρίς υπομονή και επιμονή – δύο σημαντικά χαρακτηριστικά, που ο παίκτης εξασκεί σε μεγάλο βαθμό, μιας και μέσα από τις δοκιμασίες ενός παιχνιδιού, ακόμα και από τις ήττες, μαθαίνει να μην παραιτείται μέχρι να κερδίσει. Κάπως έτσι, η υπομονή μπορεί να εφαρμοστεί και στα μαθηματικά, ωθώντας μας να γίνουμε καλύτεροι και να προσπαθούμε να φτάσουμε στην επίλυση του προβλήματος.

Τέλος, τα μαθηματικά, αλλά και τα διαδικτυακά παιχνίδια, μπορεί φαινομενικά να δείχνουν σαν ατομική εργασία. Τα πράγματα δεν είναι όμως ακριβώς έτσι. Αντιθέτως, και τα δύο απαιτούν και αναπτύσσουν ιδιαίτερα τη συνεργασία και την επικοινωνία με τους υπόλοιπους, μέχρι να επιτευχθεί η νίκη ή η επίλυση αντίστοιχα.