Επιθετικά μέτρα περιορισμού τώρα ή εκατομμύρια άνθρωποι θα πεθάνουν σε μια "καταστροφική επιδημία" του κορονoϊού SARS-CoV-2, υποστηρίζουν οι επιστήμονες του Imperial College σε μια από τις πλέον αποκαλυπτικές μελέτες που κυκλοφόρησαν για τις προοπτικές της πανδημίας COVID-19.
Στο συμπέρασμα ότι η μόνη λύση είναι η απομόνωση των ανθρώπων και η πλήρης διακοπή σε ολόκληρους οικονομικούς και κοινωνικούς τομείς, καταλήγουν οι ερευνητές του Imperial College, με επικεφαλής τον επιδημιολόγο Νιλ Φέργκιουσον, που προσπάθησαν να μοντελοποιήσουν τον τρόπο με τον οποίο θα εξαπλωθεί η ασθένεια COVID-19, τις επιπτώσεις στα Εθνικά Συστήματα Υγείας και τελικά πόσοι θα πεθάνουν από τον νέο κορονοϊό.
Οι επιστήμονες αξιολόγησαν τρεις στρατηγικές απέναντι στον κορονοϊό:
- Καταστολή (suppression): Σκληρά μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης (περιορισμοί στην κυκλοφορία, «μένουμε σπίτι» και αναβολή όλων των εκδηλώσεων με κλείσιμο όλων των καταστημάτων κλπ) ώστε να σπάσει η αλυσίδα της μετάδοσης του ιού, και να σταματήσει η επιδημία μειώνοντας όσο περισσότερο γίνεται τα νέα κρούσματα. Αυτό δηλαδή που έκανε η Κίνα.
- Μετριασμός (mitigation): Σε αυτήν την περίπτωση θεωρείται αποδεκτό ότι δεν μπορεί να αναχαιτιστεί ο κορονoϊός, οπότε η μόνη αντίδραση είναι η προσπάθεια επιβράδυνσής του με πιο ήπια μέτρα (απομόνωση των κρουσμάτων και των συγγενών, χωρίς περιορισμούς στην κυκλοφορία και στις κοινωνικές εκδηλώσεις) ώστε να αποφευχθεί μια τεράστια αύξηση στα κρούσματα, που με τη σειρά τους θα συντρίψουν τα συστήματα υγείας. Αυτή ήταν αρχικά η στρατηγική της κυβέρνησης στο Ηνωμένο Βασίλειο αλλά και στις ΗΠΑ.
- Δεν κάνουμε τίποτε (do nothing): Αφήνουμε τον ιό να διαχυθεί στον πληθυσμό
Τα αποτελέσματα της μοντελοποίησης είναι αποκαλυπτικά. Αν π.χ. το Ηνωμένο Βασίλειο δεν έκανε τίποτα, τότε το 81% των πολιτών θα μπορούσε να μολυνθεί. Και από αυτούς έως 510.000 να πεθάνουν λόγω κοροναϊού μέχρι τον Αύγουστο.
Η στρατηγική «μετριασμού» είναι κάπως καλύτερη, αλλά εξακολουθεί να έχει ως αποτέλεσμα χιλιάδες θανάτους (περίπου 250.000 στο Ηνωμένο Βασίλειο) και εντελώς συντριπτικές συνέπειες στα εθνικά συστήματα υγείας, όπως το NHS. Κι αυτό διότι, σύμφωνα με την μελέτη, το 30% περίπου των περιπτώσεων COVID-19 που καταλήγουν στο νοσοκομείο χρειάζονται εντατική φροντίδα, όπως αναπνευστήρες ή μηχανική υποστήριξη αναπνοής καθώς η ασθένεια χτυπάει τους πνεύμονες.
Όμως κανένα σύστημα υγείας σε καμία χώρα δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τόσα πολλά κρούσματα. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η ανάλυση του Imperial College υπολογίζει ότι τα όρια της του συστήματος σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας θα "υπαρκαλύπτονταν τουλάχιστον οκτώ φορές" ακόμα και στα πιο αισιόδοξα σχέδια μετριασμού... Αυτό το συμπέρασμα ήταν η θρυαλλίδα που απ’οτι φαίνεται οδήγησε την κυβέρνηση Τζόνσον να αλλάξει άρον άρον στρατηγική το απόγευμα της Δευτέρας 16 Μαρτίου, ζητώντας για πρώτη φορά από τους πολίτες να μείνουν στα σπίτια τους. Το ίδιο έκανε, έστω και καθυστερημένα, και ο πρόεδρος των ΗΠΑ στο χτεσινό του διάγγελμα.
Η έκθεση του Imperial καταλήγει στο συμπέρασμα ότι «η καταστολή είναι η μόνη βιώσιμη στρατηγική στην τρέχουσα περίοδο», με την ευχή ότι οι θάνατοι θα μπορούσαν να περιοριστούν στις χιλιάδες ή δεκάδες χιλιάδες...
Οι συνέπειες της καταστολής και για πόσο καιρό θα ισχύουν τα μέτρα
Ωστόσο, και η στρατηγική της καταστολής έχει προβλήματα. Απαιτεί ολόκληρα κομμάτια της κοινωνίας και της οικονομίας ουσιαστικά να σταματήσουν να λειτουργούν και δεν υπάρχει αποτελεσματική στρατηγική εξόδου.
Επιπλέον, καθώς λιγότεροι άνθρωποι θα μολυνθούν, θα υπάρχει ελάχιστη ανοσία στον πληθυσμό και τα κρούσματα μπορεί να αυξηθούν σύντομα μετά την άρση των κατασταλτικών μέτρων. Αυτό είναι το αίνιγμα που αντιμετωπίζει σήμερα η Κίνα. Σύμφωνα με έρευνες, το 95% των ανθρώπων στο Wuhan ήταν ακόμα ευάλωτοι στον κορονοϊό στα τέλη Ιανουαρίου.
Ο συνδυασμός σκληρών μέτρων με μεγάλη χρονική διάρκεια είναι σύμφωνα με την έκθεση του Imperial η μεγαλύτερη πρόκληση από αυτή τη στρατηγική. Γιατί ίσως χρειαστεί να περιμένουμε 18 μήνες για ένα εμβόλιο, αν και ούτε αυτό δεν είναι εγγυημένο. «Ένα τέτοιο πακέτο ισχυρών μέτρων - ή κάτι που είναι ανάλογα αποτελεσματικό στην μείωση της μετάδοσης- θα πρέπει να παραμείνει σε ισχύ μέχρι να βρεθεί εμβόλιο (πιθανόν σε 18 μήνες ή και παραπάνω) δεδομένου ότι προβλέπουμε πως η μετάδοση [του ιού] θα αυξηθεί και πάλι αν χαλαρώσουν τα μέτρα» σημειώνουν οι επιστήμονες. Με άλλα λόγια, είναι πιθανό να ζούμε σε αυτές τις συνθήκες για πολύ πιο μακροπρόθεσμα. Τα λόγια των επιστημόνων από το πρωτότυπο:
The major challenge of suppression is that this type of intensive intervention package –or something equivalently effective at reducing transmission –will need to be maintained until a vaccine becomes available (potentially 18 months or more) –given that we predict that transmission will quickly rebound if interventions are relaxed.
Αξίζει να τονιστεί ότι όλα αυτά βασίζονται σε μαθηματικά μοντέλα. Οι επιστήμονες κάνουν υποθέσεις, που δεν είναι τέλειες, και αυτό που βρίσκουν δεν είναι γραμμένο σε πέτρα. Αυτός ο ιός εμφανίστηκε μόνο τον Δεκέμβριο και εξακολουθούμε να προσπαθούμε να τον καταλάβουμε πλήρως. Επίσης, η κλίμακα και ο ρόλος των ασυμπτωματικών λοιμώξεων ή της αύξησης της θερμοκρασίας λόγω καλοκαιριού στο Βόρειο Ημισφαίριο εξακολουθούν να είναι άγνωστοι παράγοντες για το πως θα εξελιχθεί η πανδημία.
Οι περισσότεροι επιστήμονες και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας είχαν προειδοποιήσει εδώ και καιρό για τους κινδύνους από την μη αποτελεσματική προσπάθεια περιορισμού της επιδημίας. Κάποιες χώρες, ιδιαίτερα οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο χειρίστηκαν αρχικά πολύ ήπια την επιδημία του κορονοϊού, όμως η κατάσταση πλέον έχει γίνει δραματική σε σημείο που όλα τα κράτη να είναι υποχρεωμένα να επιβάλλουν τις πιο βαθιές αλλαγές στην καθημερινότητά μας σε καιρό ειρήνης.
Διαβάστε την αποκαλυπτική μελέτη των επιστημόνων του Imperial College που άλλαξε τη στρατηγική σε Ηνωμένο Βασίλειο και ΗΠΑ:
Διαβάστε περισσότερα:
- Η μελέτη: Impact of non-pharmaceutical interventions (NPIs) to reduce COVID-19 mortality and healthcare demand
- BBC: Coronavirus: UK changes course amid death toll fears
- Axios: Dire new report forces U.S. and U.K. to change course on coronavirus strategy
Δείτε ακόμα: