Η Ρωσία και η Κίνα συμφώνησαν σε έναν κοινό οδικό χάρτη για έναν Διεθνή Σεληνιακό Ερευνητικό Σταθμό (International Lunar Research Station - ILRS) ούτως ώστε να συνεργαστούν για την ανάπτυξη του έργου, χωριστά από το πρόγραμμα “Artemis” των Ηνωμένων Πολιτειών. Κινέζοι και Ρώσοι αξιωματούχοι αποκάλυψαν τα σχέδια των δύο χωρών στις 16 Ιουνίου στο συνέδριο Global Space Exploration (GLEX) δηλώνοντας ότι για τον ILRS έχουν δείξει ενδιαφέρον και άλλες χώρες.
Ο Wu Yanhua, αναπληρωτής επικεφαλής της Εθνικής Υπηρεσίας Διαστήματος της Κίνας (CNSA), παρουσίασε τους επιστημονικούς στόχους, τις εγκαταστάσεις και τις μεταφορές, τις σεληνιακές επιφανειακές υποδομές, τις φάσεις ανάπτυξης και τα πλαίσια συνεργασίας για την επιχείρηση.
Η πρώτη φάση του ILRS, που αναφέρεται ως «αναγνώριση», περιλαμβάνει τη συλλογή δεδομένων και δοκιμές προσγειώσεων υψηλής ακρίβειας στη Σελήνη κατά το χρονικό διάστημα 2021-25 με τις κινεζικές αποστολές Chang'e-4, -6 και -7, τη ρωσική Luna 25, 26 και 27 και πιθανές αποστολές εταίρων.
Η δεύτερη φάση θα αφορά την «κατασκευή» του Σταθμού και αποτελείται από δύο στάδια (2026-30, 2031-35). Το πρώτο περιλαμβάνει τεχνολογικές δοκιμές, επιστροφές δειγμάτων, μαζική παράδοση φορτίων και έναρξη κοινών εργασιών. Οι προγραμματισμένες αποστολές είναι οι Chang'e-8 και Luna 28 και οι πιθανές διεθνείς συνεισφορές.
Από το 2031 και μετά προγραμματίζεται η ολοκλήρωση των επιφανειακών υποδομών για την ενέργεια, τις επικοινωνίες, την επιτόπια χρήση πόρων και άλλες τεχνολογίες. Οι αποστολές που ονομάζονται ILRS-1 και 5 θα επικεντρωθούν αντίστοιχα στην ενέργεια και τις επικοινωνίες, τις εγκαταστάσεις έρευνας και εξερεύνησης, την επιτόπια χρήση πόρων, τις γενικές τεχνολογίες και τις δυνατότητες αστρονομίας. Για τις αποστολές αυτές θα χρησιμοποιηθούν ρωσικά οχήματα εκτόξευσης.
Η τελική φάση, της «αξιοποίησης» και λειτουργίας του Σταθμού, θα ξεκινήσει μετά το 2036 με την έναρξη αποστολών με πλήρωμα.
Πηγή εικόνας: CNSA
Η τοποθεσία του ILRS δεν έχει ακόμη αποφασιστεί. Πιθανοί προορισμοί που σημειώθηκαν στην παρουσίαση ήταν ο κρατήρας Aristarchus και ο Marius Hills στα βορειοδυτικά του σεληνιακού πλησίον και ο κρατήρας Amundsen κοντά στο νότιο πόλο.
Ο Sergey Saveliev, αναπληρωτής γενικός διευθυντής Διεθνούς Συνεργασίας για την Roscomcos, δήλωσε ότι η επιστημονική σημασία του έργου είναι πολύ μεγάλη. Φυσικά, το ILRS βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο, με πολλές προκλήσεις μπροστά του. Ο Wu παρατήρησε επίσης ότι η παρουσίαση ήταν η "έκδοση 1" του χάρτη πορείας.
Η Ρωσία και η Κίνα υπέγραψαν μνημόνιο συμφωνίας για το ILRS τον Μάρτιο. Οι διεθνείς εταίροι προσκλήθηκαν στο πλαίσιο της επιστημονικής και τεχνικής υποεπιτροπής της επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τις ειρηνικές χρήσεις του διαστήματος (COPUOS) στις 23 Απριλίου. Η Κίνα και η Ρωσία παρουσίασαν πέντε τομείς συνεργασίας στους οποίους θα μπορούσαν να συνεργαστούν οι μελλοντικοί εταίροι. Ο Wu είπε ότι τα μέλη πρέπει να συντάξουν ένα νομικό έγγραφο που θα περιγράφει λεπτομερώς τις αρχές του ILRS πριν από το τέλος του έτους.
Ο Saveliev και ο Wu δήλωσαν ότι έχουν πραγματοποιηθεί συζητήσεις με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος και το CNES της Γαλλία ενώ η Ταϊλάνδη, η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα εξέφρασαν ενδιαφέρον για το έργο.
Η εξέλιξη ακολουθεί τη Βραζιλία, η οποία έγινε το 12ο έθνος που εντάχθηκε στα Artemis Accords, την προσπάθεια των ΗΠΑ να καθιερώσουν κανόνες συμπεριφοράς για την εξερεύνηση του διαστήματος.
Ο Μάρκο Αλιμπέρτι, μόνιμος συνεργάτης του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Διαστημικής Πολιτικής στην Αυστρία, δήλωσε στο SpaceNews "ότι η ανάπτυξη του ILRS σηματοδοτεί την προοδευτική διακλάδωση της διεθνούς διαστημικής κοινότητας γύρω από δύο ανταγωνιστικές και δυνητικά συγκρουόμενες διαδρομές για μελλοντικές δραστηριότητες σεληνιακής εξερεύνησης. Για να είμαστε σίγουροι, όπως το πρόγραμμα Artemis, το βασικό έργο της Σελήνης που σχεδιάστηκε από την Κίνα και τη Ρωσία έχει ανοίξει σκόπιμα σε διεθνείς εταίρους σε όλα τα επίπεδα. Και ακόμα και αν η συμμετοχή στο πρόγραμμα Artemis υπό την ηγεσία των ΗΠΑ δεν θα απέκλειε από μόνη της μια πιθανή συμμετοχή στο ILRS, η πραγματικότητα είναι ότι τα δύο έργα είναι σε μεγάλο βαθμό αλληλοαποκλειόμενα όσον αφορά τις διαμορφώσεις των συνεργασιών".