Σύμφωνα με μια μελέτη του πανεπιστημίου του Princeton, που δημοσιεύθηκε στο Nature Human Behavior, οι άνθρωποι κρίνουν έναν άνθρωπο σύμφωνα με τα... ρούχα του. Αξιοσημείωτο είναι πως αυτή η αντιληπτική κρίση λαμβάνεται σε μόλις μόλις ένα χιλιοστό του δευτερολέπτου, όσο δηλαδή χρειάζεται για να «επεξεργαστεί» το ανθρώπινο μάτι ένα μήνυμα, μια εικόνα κλπ.
Οι ερευνητές έκαναν 9 μελέτες ούτως ώστε να διαπιστώσουν αν πραγματικά οι άνθρωποι κρίνουν τους άλλους με βάση τα ρούχα του. Τα συμπεράσματα που έβγαλαν ήταν σχεδόν απογοητευτικά καθώς οι συμμετέχοντες έκριναν τους ανθρώπους που είχαν μια πιο ευπρεπή ένδυση (πουλόβερ, ευπρεπής μπλούζα, κουστούμι κλπ) ως «ικανότερους», από αυτούς που δεν φορούσαν τέτοια ρούχα.
Αυτή η αντίληψη που φαίνεται πως έχει ο άνθρωπος οδηγεί φυσικά σε διακρίσεις. Άτομα με χαμηλό εισόδημα ενδέχεται να αντιμετωπίζουν προβλήματα σε σχέση με τις ικανότητες τους, και τον τρόπο που τις αντιλαμβάνονται οι άλλοι, κοιτώντας απλώς τα ρούχα τους.
«Η φτώχεια, είναι ένα θέμα γεμάτο προκλήσεις. Αντί να σέβονται τον αγώνα που κάνουν αυτοί οι άνθρωποι καθημερινά, η κοινωνία τους αντιμετωπίζει με περιφρόνηση και ασέβεια», εξήγησε ο συντάκτης της μελέτης και καθηγητής της Επιστήμης της Συμπεριφοράς και της Δημόσιας Πολιτικής στη σχολή Δημοσίων και Διεθνών Υποθέσεων του Princeton, Eldar Shafir.
Είναι κατανοητό, πως μια τέτοια έλλειψη σεβασμού και λανθασμένη κρίση απέναντι σε αυτά τα άτομα δεν μπορεί να συνεχίζεται και μάλιστα όταν ένα τέτοιο φαινόμενο αφορά τον τρόπο ένδυσης.
Ο μεταδιδακτορικός καθηγητής στο τμήμα ψυχολογίας του πανεπιστημίου της Ν. Υόρκης, Dong Woh Oh, ο συντάκτης Eldar Shafir και ο Alexander Todorov, καθηγητής ψυχολογίας στο Princeton, πραγματοποίησαν ένα πείραμα σχετικά με το φαινόμενο.
Οι ερευνητές, ψάχνοντας τρόπους εξάλειψης αυτού του φαινομένου, ξεκίνησαν το πείραμα δείχνοντας σε μια ανεξάρτητη ομάδα κριτών 50 εικόνες προσώπων, κάθε ένα από τα οποία φορούσαν ρούχα ονομαζόμενα ως 'πλουσιότερα' ή 'φτωχότερα'. Αφού τους ρώτησαν, πόσο 'πλούσιο' η 'φτωχό' βλέπουν το κάθε πρόσωπο, επέλεξαν βάσει των αξιολογήσεων 18 μαύρα και 18 άσπρα ζευγάρια προσώπων-ενδυμάτων που εμφανίζουν ουσιαστικά τις πιο σημαντικές διαφορές. Τα ζευγάρια αυτά χρησιμοποιήθηκαν στην συνέχεια και στις 9 μελέτες τους.
Έπειτα, τους ζητήθηκε να περιγράψουν μόνο τα ρούχα που έβλεπαν στις εικόνες. Οι περιγραφές αποκάλυψαν πολύ ήπιες διαφορές και οι θετικές-αρνητικές λέξεις ήταν σπάνιες. Λέξεις όπως 'πλούσια', 'φτωχά' και τα συνώνυμα τους εμφανίστηκαν μόνο μια φορά από συνολικά 4.725 λέξεις.
Στην συνέχεια, οι συμμετέχοντες παρουσιάστηκαν με τα μισά από τα πρόσωπα να φοράνε 'πλουσιότερα' ρούχα στο επάνω μέρος του σώματος και τα άλλα μισά με 'φτωχότερα' ρούχα, ζητώντας από την ομάδα να βαθμολογήσει την ικανότητα των προσώπων που είδαν βάση των συναισθημάτων τους, με μια κλίμακα από το 1 (καθόλου) έως το 9 (εξαιρετικά).
Οι ερευνητές προσπάθησαν έπειτα να κάνουν διάφορες αλλαγές στο πείραμα τους, προβληματισμένοι από τις κρίσεις των ανθρώπων. Σε μερικές μελέτες, παρείχαν πληροφορίες σχετικά με το εισόδημα των ατόμων, προκειμένου να ελαχιστοποιηθούν τα συμπεράσματα του τρόπου ένδυσης, ενώ σε άλλες πρόσφεραν χρηματική ανταμοιβή στα άτομα τα οποία η βαθμολογία τους ήταν κοντά με τις σωστές-ουδέτερες αξιολογήσεις.
Τα αποτελέσματα δυστυχώς ήταν τα ίδια. Οι παρατηρητές ήταν σαφώς επηρεασμένοι και έκριναν ως ικανούς ή μη τους άλλους ανθρώπους με βάση τα ρούχα τους.
Από το πείραμα αυτό, βγαίνει το συμπέρασμα ότι έχει δημιουργηθεί μια προκατάληψη γύρω από όλο αυτό το θέμα. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι οι άνθρωποι πρέπει να ξεπεράσουν τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνονται κάτι από την πρώτη στιγμή. Το πρώτο βήμα είναι σίγουρα η γνώση για την οποιαδήποτε προκατάληψη. Κάθε άτομο, πρέπει να είναι πιο ουδέτερο στις απόψεις του και να μην επηρεάζεται από άλλους παράγοντες όπως στην συγκεκριμένη περίπτωση, ο τρόπος ένδυσης.
Αδιαμφισβήτητα το πρόβλημα αυτό είναι σοβαρό και δεν βοηθά σε καμία περίπτωση την κοινωνία να εξελιχθεί και να λειτουργεί εύρυθμα όπως της αρμόζει.