Οι επιστήμονες είναι όλο και πιο σίγουροι ότι το υπέδαφος του Άρη κρύβει αρκετά μεγάλες ποσότητες νερού, είτε σε μορφή πάγου είτε δεσμευμένο με ορυκτά.
Σύμφωνα με τους ερευνητές του Exo Mars Trace Gas Orbiter (ΤGO), που είναι κοινή αποστολή του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) και της Ρωσικής Διαστημικής Υπηρεσίας (Roscosmos), οι παρατηρήσεις που έκανε το σκάφος με τα όργανά του δίνουν ελπίδες ότι υπάρχει μια μεγάλη ποσότητα νερού που κρύβεται στο μεγάλο σύστημα φαραγγιών Valles Marineris του γειτονικού πλανήτη.
Το νερό, που είναι κρυμμένο λίγο κάτω από την επιφάνεια του Μεγάλου Φαραγγιού του Άρη εντοπίστηκε έμμεσα από το όργανο FREND του ευρω-ρωσικού σκάφους, που βρίσκεται εδώ και χρόνια σε τροχιά γύρω από τον Κόκκινο Πλανήτη. Το όργανο αυτό χαρτογραφεί το υδρογόνο στο ανώτερο στρώμα του εδάφους του Άρη.
Σύμφωνα με τον Ιγκόρ Μιτροφάνοφ του Ινστιτούτου Διαστημικών Ερευνών της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών στη Μόσχα, «το όργανο FREND αποκάλυψε μια περιοχή με ασυνήθιστα μεγάλη ποσότητα υδρογόνου στο κολοσσιαίο σύστημα φαραγγιών Valles Marineris. Υποθέτοντας ότι το υδρογόνο αυτό είναι δεσμευμένο σε μόρια νερού, εκτιμάμε ότι έως το 40% της έκτασης λίγο κάτω από την επιφάνεια του εδάφους σε αυτή την περιοχή φαίνεται να είναι νερό».
«Βρήκαμε ότι ένα κεντρικό τμήμα της Valles Marineris είναι γεμάτο νερό, πολύ περισσότερο νερό από ό,τι περιμέναμε», εξηγεί ο Αλεξέι Μαλάκοφ, του ρωσικού Ινστιτούτου Διαστημικών Ερευνών. Το νερό μπορεί να βρίσκεται σε μορφή πάγου ή να είναι χημικά δεσμευμένο με ορυκτά στο υπέδαφος, αν και σύμφωνα με τον ίδιο, «είναι πιθανότερο ότι το νερό αυτό υπάρχει σε μορφή πάγου».
Οι επιστήμονες γνωρίζουν ότι υπάρχει νερό στον Άρη, όμως θεωρούσαν ότι θα ήταν συγκεντρωμένο στις παγωμένες πολικές περιοχές του με τη μορφή πάγου. Σε χαμηλότερα γεωγραφικά πλάτη μέχρι σήμερα είχαν βρεθεί μικρές μόνο ποσότητες. Όμως, σύμφωνα με την ESA, η πλούσια σε νερό περιοχή στο Μεγάλο Φαράγγι έχει το μέγεθος της Ολλανδίας.
Παραμένει άγνωστο ποιες είναι οι συνθήκες που επιτρέπουν να διατηρείται τόσο νερό και να ανανεώνεται στο Μεγάλο Φαράγγι του 'Αρη, με δεδομένο ότι συνήθως το αρειανό νερό εξατμίζεται.
Το εύρημα είναι εκπληκτικό αλλά αποτελεί μόνο το πρώτο βήμα, καθώς οι επιστήμονες χρειάζονται περισσότερες παρατηρήσεις για να ξέρουν με σιγουριά με τι ακριβώς μορφή νερού έχουμε να κάνουμε.
Σε κάθε περίπτωση, καθώς οι περισσότερες μελλοντικές αποστολές στον 'Αρη σχεδιάζουν να προσεδαφιστούν σε χαμηλότερα γεωγραφικά πλάτη, ο εντοπισμός ενός τέτοιου «ρεζερβουάρ» νερού ανοίγει μια σημαντική προοπτική για την εξερεύνηση του πλανήτη.
Το νερό που είχε ανιχνεύσει παλαιότερα το σκάφος Mars Express στον 'Αρη, βρίσκεται είτε κάτω από το νότιο πόλο του πλανήτη είτε σε μεσαίο γεωγραφικό πλάτος αλλά σε βάθος μερικών χιλιομέτρων, συνεπώς και στις δύο περιπτώσεις είναι πιο δύσκολα αξιοποιήσιμο σε σχέση με το πολύ πιο επιφανειακό νερό στη Valles Marineris.
Αυτό καθιστά το σύστημα φαραγγιών του 'Αρη -το μεγαλύτερο στο ηλιακό μας σύστημα (δεκαπλάσιο σε μήκος και πενταπλάσιο σε βάθος σε σχέση με το Μεγάλο Φαράγγι στις ΗΠΑ)- ακόμη πιο πολλά υποσχόμενο στόχο για τις μελλοντικές επανδρωμένες αποστολές εξερεύνησης.
Το σκάφος Exo Mars Trace Gas Orbiter εκτοξεύθηκε το 2016 και το 2022 θα ακολουθήσουν, επίσης στο πλαίσιο της αποστολής Exo Mars, το ευρωπαϊκό ρόβερ Rosalind Franklin και η ρωσική συσκευή προσεδάφισης Kazachok, που θα συνεργαστούν για να βρουν πιθανά ίχνη ζωής στον 'Αρη.