Καθώς η ανθρωπότητα ξεκινά τον διαστημικό τουρισμό, υπάρχουν σημάδια ότι η μάχη για την κυριαρχία σε χαμηλή τροχιά γύρω από τη Γη δημιουργεί ένα πρόβλημα διαστημικών σκουπιδιών, ανησυχητικών διαστάσεων.
Η "φωτορύπανση" από δορυφόρους
Κατ'αρχάς, γίνεται ολοένα και πιο αντιληπτός ο αντίκτυπος της εκτόξευσης χιλιάδων δορυφόρων σε τροχιά ή της αποστολής διαστημοπλοίων που θα συντριβούν σε αστεροειδείς, δημιουργώντας ουσιαστικά διαστημικά σκουπίδια. Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος, περίπου 170 εκατομμύρια τέτοια διαστημικά σκουπίδια βρίσκονται σήμερα σε τροχιά και ταξιδεύουν με εκπληκτικές ταχύτητες γύρω από την κοινή μας πατρίδα. Οι διαστημικές υπηρεσίες παρακολουθούν περίπου 29.590 από αυτά τα αντικείμενα, τα οποία ποικίλλουν σε μέγεθος.
Εν τω μεταξύ, ο Τζεφ Μπέζος δεν κρύβει τα σχέδιά του να στείλει 3.200 ακόμη δορυφόρους σε τροχιά, ενώ η Starlink του Έλον Μασκ σχεδιάζει να εκτοξεύσει επιπλέον 40.000 δορυφόρους τις επόμενες δεκαετίες. Η Samantha Lawler, επίκουρη καθηγήτρια αστρονομίας στο Πανεπιστήμιο της Regina, πιστεύει ότι χωρίς ρύθμιση, στο μέλλον, ένα στα 15 σημεία που θα βλέπουμε στον ουρανό θα προέρχεται από δορυφόρους και όχι από αστέρια.
Για να γίνει κατανοητό το επίπεδο της φωτορύπανσης και το πώς θα επηρεαστεί ο νυχτερινός ουρανός από το ηλιακό φως που αντανακλάται από τους δορυφόρους μεγααστέρων, η ομάδα δημιούργησε ένα μοντέλο ανοιχτού κώδικα για να προβλέψει τη φωτεινότητα των δορυφόρων από διάφορα σημεία θέασης στη Γη. Οι προσομοιώσεις δείχνουν ότι πρόκειται να αυξηθεί η φυσική φωτεινότητα του ουρανού!
Οι αστρονόμοι προειδοποιούν εδώ και χρόνια ότι η φωτορύπανση που προκαλείται από τον αυξανόμενο αριθμό δορυφόρων και τις τεράστιες ποσότητες διαστημικών σκουπιδιών επηρεάζει το έργο τους. Αλλά η φωτορύπανση θα μπορούσε να είναι το μικρότερο από τα προβλήματά μας, καθώς ο πολλαπλασιασμός των διαστημικών αντικειμένων μπορεί να αλλάξει την εμφάνιση του πλανήτη Γη από το διάστημα.
Γιατί η Γη μπορεί να αποκτήσει δακτυλίους, σαν τον Κρόνο, από διαστημικά σκουπίδια
Το αυξανόμενο πρόβλημα με τα διαστημικά σκουπίδια έγινε πρωτοσέλιδο όταν ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός αναγκάστηκε να αλλάξει τροχιά για να αποφευχθεί η σύγκρουση με θραύσμα από σκάφος που εκτοξεύτηκε το... 1994. Επίσης, μια πρόσφατη επιθεώρηση του βραχίονα Canadarm2 του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού αποκάλυψε ότι και αυτός χτυπήθηκε από τροχιακά συντρίμμια.
Μια πρόσφατη μελέτη στο Nature δείχνει ότi, αν συνεχίσουμε σε αυτή την πορεία, τα δορυφορικά συντρίμμια μπορούν να δώσουν στη Γη τους δικούς της δακτυλίους που θα μοιάζουν με εκείνους του Κρόνου, Αλλά σε αντίθεση με τον Κρόνο, ο δακτύλιος της Γης θα αποτελείται εξ ολοκλήρου από διαστημικά σκουπίδια. Μετά από χρόνια εκτοξεύσεων, φαίνεται ότι κανείς δε σκέφτηκε πώς το να περιβάλλουμε τη Γη με σκουπίδια θα γινόταν μια μέρα πρόβλημα.
Πως θα καθαρίσουμε τα διαστημικά σκουπίδια μας
Το πρόβλημα των τροχιακών συντριμμιών χρειάστηκε δεκαετίες για να δημιουργηθεί και πιθανότατα χρειάζεται εξίσου πολύς χρόνος για να ξεκινήσει η διαδικασία καθαρισμού. Σε μια συζήτηση με την εφημερίδα Salt Lake Tribune, ο καθηγητής του Πανεπιστημίου της Γιούτα Jake Abbott και οι συνάδελφοί του αποκάλυψαν πώς θέλουν να χρησιμοποιήσουν μαγνήτες για να απορροφήσουν τα συντρίμμια αντί για ρομπότ.Η ομάδα πιστεύει ότι η χρήση ρομπότ για τη συλλογή των περιστρεφόμενων συντριμμιών δεν είναι πρακτική, επειδή οι ρομποτικοί βραχίονες μπορούν εύκολα να χτυπηθούν και να δημιουργήσουν ακόμη περισσότερα απόβλητα. Εναλλακτικά, οι μαγνήτες πιστεύεται ότι είναι μια πολύ πιο πρακτική λύση για τον καθαρισμό των διαστημικών σκουπιδιών. Για να αποδείξει αυτή την ιδέα, η ομάδα μετακίνησε μια χάλκινη μπάλα πάνω σε μια πλαστική σχεδία σε μια δεξαμενή νερού. Όταν τοποθέτησαν μαγνήτες κοντά στη μπάλα, όχι μόνο την μετακίνησαν αλλά και την περιστρέψανε.
Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η ίδια μέθοδος θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τη δημιουργία ρομπότ που θα μετακινούν τα σκουπίδια στην τροχιά της Γης, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν δακτύλιοι σαν του Κρόνου γύρω από τον πλανήτη μας. Ελπίζεται ότι η λύση αυτή θα μπορούσε να δημιουργήσει νέους και καινοτόμους τρόπους για τη διασφάλιση των παγκόσμιων διαστημικών περιουσιακών στοιχείων. Όμως το μέλλον του νυχτερινού ουρανού αναμένεται να αλλάξει για πάντα.
Ωστόσο, υπάρχει ο αντίλογος ότι οι αστρονόμοι θα επιτύχουν καλύτερα αποτελέσματα χρησιμοποιώντας τηλεσκόπια στο διάστημα για να επεκτείνουν την εμβέλειά τους παρά εδώ στον πλανήτη Γη. Είναι επίσης σημαντικό να θυμόμαστε πώς οι δορυφόροι έχουν μεταμορφώσει τη ζωή όλων μας χωρίς καν να το συνειδητοποιούμε. Από τη δυνατότητα που δίνουν στους μετεωρολόγους να βλέπουν τα καιρικά φαινόμενα σε παγκόσμια κλίμακα μέχρι τα συστήματα GPS που μας βοηθούν να πλοηγούμαστε στη στεριά, τη θάλασσα και τον ουρανό και τα τηλεοπτικά κανάλια που απολαμβάνουμε.