Ένα νέο εστιατόριο άνοιξε τις πόρτες του στο Τελ Αβίβ του Ισραήλ. Εκεί, ο «σεφ» Tomer Halevy ετοιμάζει ένα burger. Όμως δεν πρόκειται για ένα συνηθισμένο μπιφτέκι. Γιατί; «Αυτό το μπιφτέκι χρειάζεται μεταξύ δύο έως τριών ημερών για να αναπτυχθεί», εξηγεί ο ίδιος καθώς το προετοιμάζει.
Όπως αναφέρει η εφημερίδα "The Guardian", ο Halevy δε χρησιμοποιεί τo ρήμα “αναπτύσσεται” τυχαία. Γιατί για να παραχθεί αυτό το είδος κρέατος, δε χρειάζεται να σφαχτεί κανένα κοτόπουλο. Αντίθετα, οι «σεφ» παίρνουν ζωντανά κύτταρα από κοτόπουλα και τα «καλλιεργούν» δημιουργώντας ατελείωτες ποσότητες μυϊκού και λιπώδους ιστού. Μάλιστα, ορισμένα κύτταρα προέρχονται από αυγά, που σημαίνει ότι το κρέας αυτό προέρχεται από πουλερικά που δε γεννήθηκαν ποτέ!
Πού ακριβώς παράγεται αυτό το καλλιεργημένο κρέας; Λοιπόν, στο πίσω μέρος αυτού του εστιατορίου, που λέγεται "The Chicken", υπάρχει ένας γυάλινος τοίχος. Πίσω από αυτόν, βρίσκεται η μονάδα παραγωγής όπου οι εργαστηριακοί επιστήμονες παράγουν το κρέας σε μεγάλες μεταλλικές δεξαμενές (δείτε τη φωτό).
«Το κρέας φτιάχτηκε στην άλλη πλευρά του γυαλιού. Είναι τοπική η παραγωγή μας», λέει αστειευόμενος ο Ido Savir, διευθύνων σύμβουλος της "SuperMeat" που είναι η μητρική εταιρεία του The Chicken.
Πόσο μοιάζει το καλλιεργημένο κρέας με το «κανονικό»;
Ο Halevy, ο οποίος στην πραγματικότητα δεν είναι σεφ αλλά επικεφαλής προϊόντος στη SuperMeat, εξηγεί ότι τα μυϊκά κύτταρα συστέλλονται φυσικά όταν μεγαλώνουν δημιουργώντας ίνες. Προσπάθησαν, λέει, να «καλλιεργήσουν» το τεχνητό κρέας τους ώστε να μοιάζει περισσότερο με εκείνο του στήθους κοτόπουλου, δηλαδή με μακρύτερες ίνες, πιο στεγνό και πιο πυκνό, αλλά εν τέλει το σχέδιο δεν πραγματοποιήθηκε.
Προς το παρόν, η εταιρεία επικεντρώνεται στο “κομματιασμένο” κοτόπουλο και στοχεύει στην πώληση σε εταιρείες κρέατος που συχνά επανεπεξεργάζονται κοτόπουλο ούτως ή άλλως, για παράδειγμα, σε μπιφτέκια και ψήγματα για ζωοτροφές.
Σε αντίθεση με τα εκτρεφόμενα πουλερικά, αυτό το κρέας κατασκευάζεται κατά παραγγελία. Η εταιρεία μπορεί να αλλάξει σημαντικά τη διαδικασία, ανάλογα με το πώς θέλουν να αναπτυχθεί (σε οποιοδήποτε σχήμα) και τι χρησιμοποιείται ως «τροφή» στο διάλυμα όπου αναπτύσσεται το κρέας (νερό, ζάχαρη, αμινοξύ, πρωτεΐνη και ένα σύνολο βιταμινών).
Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε εκπληκτικές δυνατότητες. Το κρέας από ζώα που κινδυνεύουν θα μπορούσε να καλλιεργηθεί χωρίς να τα βλάψει, λέει ο Halevy. «Κάτω από τις σωστές συνθήκες, κάθε 12 ώρες ο αριθμός των κυττάρων διπλασιάζεται», προσθέτει. «Αν μαζέψεις το μισό κρέας μια μέρα, θα πάρεις το ίδιο ποσό την επόμενη».
Όπως και με άλλα burger, για παράδειγμα το McChicken, το καλλιεργημένο μπιφτέκι δεν είναι 100% κρέας αλλά συμπληρώνεται σε μεγάλο βαθμό με άλλα συστατικά για να αποκτήσει καλύτερη υφή και γεύση. Περίπου το 50% του τεχνητού burger της SuperMeat είναι φυτικές πρωτεΐνες, με πρόσθετα καρυκεύματα.
Ενα εστιατόριο όπου το κρέας είναι δωρεάν αλλά με δική σου ευθύνη
Όπως και το κοτόπουλο που σερβίρει, το The Chicken δεν είναι κανονικό εστιατόριο. Κι αυτό διότι δεν υπάρχει ακόμη κανονισμός γύρω από το καλλιεργημένο κρέας στο Ισραήλ, που σημαίνει ότι το εστιατόριο αυτό δεν μπορεί να χρεώσει τους πελάτες. Η SuperMeat παρ’ όλα αυτά, καλεί το κοινό να δηλώσει συμμετοχή για να δοκιμάσει τα πιάτα του με σκοπό να διαδοθεί το νέο προϊόν. Παράλληλα, όμως, ζητά από τον κάθε "πελάτη" να υπογράψει μια αποποίηση ευθύνης, δηλαδή ότι θα «αναλάβει οικειοθελώς όλους τους κινδύνους».
Ο Savir λέει ότι στόχος τους είναι να μετατραπεί το καλλιεργημένο κρέας από ένα επιστημονικό όνειρο, σε πραγματικότητα. Εκτός από το κοινό, θα προσκληθούν δυνητικοί πελάτες από εταιρείες τροφίμων που επιθυμούν να επεκταθούν σε καλλιεργημένο κρέας, πρόσθεσε.
Το κόστος ενός καλλιεργημένου burger
Το κόστος παραγωγής του καλλιεργημένου burger είναι 35 δολάρια, το οποίο είναι ιδιαίτερα υψηλό, αλλά είναι δραματικά μικρότερο από ότι πριν μερικά χρόνια. Το 2013, ένας ολλανδός φαρμακολόγος ο Mark Post, έγραψε ιστορία τρώγοντας το πρώτο εργαστηριακό βοδινό burger. Κόστιζε περίπου 225.000 δολάρια.
Η SuperMeat θεωρεί ότι το καλλιεργημένο κρέας θα γίνει φθηνότερο καθώς η βιομηχανία μεγαλώνει και υπολογίζει ότι θα φτάσει σε ισοτιμία κόστους με το εκτρεφόμενο κρέας σε έξι έως επτά χρόνια. Η μείωση της τιμής της «ζωοτροφής» είναι ζωτικής σημασίας, λέει ο Savir, αφού αντιπροσωπεύει περίπου το 70% του κόστους, όπως συμβαίνει άλλωστε και με το κλασικό κρέας.
Οι υποστηρικτές της τεχνολογίας λένε ότι εάν το καλλιεργημένο κρέας μπορεί να γίνει οικονομικά προσιτό, θα είναι επαναστατικό. Έχει δυνατότητα να τερματίσει, ή τουλάχιστον να μειώσει σημαντικά, το εμπόριο κρέατος, ενώ δεν απαιτεί αντιβιοτικά ή φάρμακα.
Μια σχετική μελέτη υποστηρίζει ότι θα μπορούσε ενδεχομένως να παραχθεί με 96% χαμηλότερες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου και 99% λιγότερη χρήση γης, αν και ορισμένοι ακτιβιστές για τα δικαιώματα των ζώων υποστηρίζουν ότι διαιωνίζει μια ανθυγιεινή εμμονή με την κατανάλωση ζώων.
Ακόμα κι αν οι άνθρωποι το απορρίψουν, οι υποστηρικτές του καλλιεργημένου κρέατος λένε ότι θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για άλλους σκοπούς. Στις ΗΠΑ, τα σκυλιά και οι γάτες εκτιμάται ότι τρώνε περίπου το ένα τέταρτο όλου του κρέατος. Ωστόσο, το μεγαλύτερο εμπόδιο, θα είναι οι άνθρωποι. Για πολλούς, η ιδέα της εργαστηριακής σάρκας παραμένει απαράδεκτη, ή ακόμη και βλασφημία.
«Δεν παρεμβαίνουμε. Το κάνουμε με διαφορετικό τρόπο. Άλλωστε, ο πάγος που κατασκευάζεται σε καταψύκτη δεν παρεμβαίνει στον Θεό, χρησιμοποιεί τεχνολογία για να το κάνει πιο αποτελεσματικά», σημείωνει ο Savir.