Το σκάφος enVision θα είναι η επόμενη αποστολή της ESA (Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος) στην Αφροδίτη παρέχοντας μια ολιστική εικόνα του πλανήτη από το εσωτερικό του πυρήνα έως την ανώτερη ατμόσφαιρα για να καθορίσει πώς και γιατί Αφροδίτη και Γη εξελίχθηκαν τόσο διαφορετικά.

Η αποστολή επιλέχθηκε από την Επιτροπή Επιστημονικού Προγράμματος της ESA στις 10 Ιουνίου ως η πέμπτη αποστολή μεσαίας τάξης στο «Σχέδιο Κοσμικού Οράματος» του Οργανισμού, με στόχο την έναρξη στις αρχές της δεκαετίας του 2030.

"Μία νέα εποχή στην εξερεύνηση του πλησιέστερου, αλλά πολύ διαφορετικού μας, γείτονα του ηλιακού συστήματος μας περιμένει", λέει ο Günther Hasinger, διευθυντής επιστημών της ESA. "Μαζί με τις πρόσφατα ανακοινωμένες αποστολές στην Αφροδίτη υπό την ηγεσία της NASA, θα έχουμε ένα εξαιρετικά ολοκληρωμένο επιστημονικό πρόγραμμα σε αυτόν τον αινιγματικό πλανήτη μέχρι την επόμενη δεκαετία".

Ένα βασικό ερώτημα στην πλανητική επιστήμη είναι γιατί, παρά το γεγονός ότι έχει περίπου το ίδιο μέγεθος και σύνθεση, ο διπλανός μας γείτονας στο εσωτερικό ηλιακό σύστημα γνώρισε μια τόσο δραματική αλλαγή του κλίματος (αντί να είναι κατοικήσιμος όπως η Γη, έχει μια τοξική ατμόσφαιρα και καλύπτεται με πυκνά σύννεφα πλούσια σε θειικό οξύ).

Ποια ιστορία βίωσε η Αφροδίτη για να φτάσει ως εδώ και αυτό προειδοποιεί τη μοίρα της Γης σε περίπτωση που υποστεί το καταστροφικό φαινόμενο του θερμοκηπίου; Η Αφροδίτη εξακολουθεί να είναι γεωλογικά ενεργή; Θα μπορούσε να φιλοξενήσει κάποτε έναν ωκεανό ή και μια διαρκή ζωή; Ποια μαθήματα μπορούν να αντληθούν για την εξέλιξη των επίγειων πλανητών γενικά, καθώς ανακαλύπτουμε περισσότερους εξωπλανήτες που μοιάζουν με τη Γη;

Το καινοτόμο πακέτο οργάνων του σκάφους EnVision θα απαντήσει όλα αυτά τα ερωτήματα. Το σκάφος θα είναι εξοπλισμένο με μια σειρά οργάνων, συμπεριλαμβανομένου ενός οργάνου ηχογράφησης αλλά και φασματόμετρα για τη μελέτη της ατμόσφαιρας και της επιφάνειας. Τα φασματόμετρα θα παρακολουθούν ιχνοστοιχεία στην ατμόσφαιρα και θα αναλύουν τη σύνθεση της επιφάνειας, αναζητώντας τυχόν αλλαγές που μπορεί να συνδέονται με σημάδια ενεργού ηφαιστείου. Ένα ραντάρ που παρέχει η NASA θα απεικονίσει και θα χαρτογραφήσει την επιφάνεια. Επιπλέον, ένα πείραμα ραδιοεπιστήμης θα διερευνήσει την εσωτερική δομή και το πεδίο βαρύτητας του πλανήτη καθώς επίσης τη δομή και τη σύνθεση της ατμόσφαιρας. Τα όργανα θα συνεργαστούν για να χαρακτηρίσουν καλύτερα την αλληλεπίδραση μεταξύ των διαφόρων ορίων του πλανήτη (από το εσωτερικό έως την επιφάνεια της ατμόσφαιρας) παρέχοντας μια συνολική σφαιρική άποψη του πλανήτη και των διαδικασιών του.

Το EnVision ακολουθεί την εξαιρετικά επιτυχημένη αποστολή Venus Express της ESA (2005-2014) που επικεντρώθηκε κυρίως στην ατμοσφαιρική έρευνα και έκανε επίσης σημαντικές ανακαλύψεις που έδειξαν πιθανά ηφαιστειακά σημεία στην επιφάνεια του πλανήτη.

Το διαστημικό σκάφος Akatsuki της JAXA μελετά επίσης την ατμόσφαιρα από το 2015. Το σκάφος EnVision θα βελτιώσει σημαντικά τις εικόνες ραντάρ της επιφάνειας που είχε λάβει παλαιότερα η αμερικανική αποστολή Magellan της NASA τη δεκαετία του 1990. Έτσι, σε συνεργασία με τις αποστολές Davinci+ της NASA (Deep Atmosphere Venus Investigation of Noble gases, Chemistry and Imaging) και Veritas (Venus Emissivity, Radio Science, InSAR, Topography και Spectroscopy), θα παρέχoυν την πιο ολοκληρωμένη μελέτη που έγινε ποτέ στην Αφροδίτη.

"Το EnVision ωφελείται από τη συνεργασία με τη NASA, συνδυάζοντας την υπεροχή στην ευρωπαϊκή και αμερικανική τεχνογνωσία στην επιστήμη και την τεχνολογία της Αφροδίτης, ώστε να δημιουργήσει αυτήν τη φιλόδοξη αποστολή", λέει ο Günther. "Το EnVision ενισχύει περαιτέρω τον ρόλο της Ευρώπης στην επιστημονική εξερεύνηση του Ηλιακού Συστήματος. Ο αναπτυσσόμενος στόλος της αποστολής μας θα δώσει και στις μελλοντικές γενιές, τις καλύτερες γνώσεις για το πώς λειτουργεί η πλανητική μας γειτονιά, ιδιαίτερα σε μια εποχή όπου ανακαλύπτουμε όλο και πιο μοναδικά συστήματα εξωπλανητών".

"Είμαστε ενθουσιασμένοι που συμβάλλουμε στη νέα συναρπαστική αποστολή της ESA για τη διερεύνηση της Αφροδίτης", λέει ο Thomas Zurbuchen, συνεργάτης της NASA για την επιστήμη. "Tο EnVision αξιοποιεί τις δυνατότητες στην ανάπτυξη οργάνων και από τις δύο εταιρείες μας. Σε συνδυασμό με τις αποστολές ανακάλυψης της NASA στην Αφροδίτη, η επιστημονική κοινότητα θα έχει ένα ισχυρό και συνεργιστικό σύνολο νέων δεδομένων για να κατανοήσει πώς σχηματίστηκε η Αφροδίτη και πώς άλλαξε η επιφάνεια και η ατμόσφαιρα με την πάροδο του χρόνου".

Μετά από μια αρχική πρόσκληση για την πέμπτη ιδέα αποστολής μεσαίας τάξης το 2016, ο τελικός διαγωνισμός κατέληξε στο EnVision και στο Theseus (Transient High-Energy Sky and Early Universe Surveyor). Το τελευταίο, πρόκειται για ένα διαστημικό τηλεσκόπιο που παρακολουθεί μεταβατικά γεγονότα σε ολόκληρο τον ουρανό και επικεντρώνεται ιδιαίτερα στις εκρήξεις ακτίνων Γ από τα πρώτα δισεκατομμύρια χρόνια του Σύμπαντος, για να ρίξει φως στον κύκλο ζωής των πρώτων αστεριών. Ενώ το EnVision προτάθηκε από την Ανώτατη Επιστημονική Επιτροπή, αναγνωρίστηκε ωστόσο ότι και το Theseus διαθέτει επίσης μια συναρπαστική επιστημονική υπόθεση που θα μπορούσε να συμβάλει εξαιρετικά στον τομέα.

Το επόμενο βήμα για το EnVision είναι να μεταβεί στη λεπτομερή «φάση ορισμού», στην οποία οριστικοποιείται ο σχεδιασμός του δορυφόρου και των οργάνων. Μετά τη φάση σχεδιασμού, ένας ευρωπαίος εργολάβος θα επιλεγεί να κατασκευάσει και να δοκιμάσει το EnVision πριν εκτοξευθεί στον πύραυλο Ariane 6. Η πρώτη ευκαιρία εκτόξευσης για το EnVision είναι το 2031, με άλλες πιθανές επιλογές το 2032 και το 2033. Το διαστημικό σκάφος θα χρειαστεί περίπου 15 μήνες για να φτάσει στον πλανήτη, με άλλους 16 μήνες για να επιτύχει κυκλική τροχιά μέσω αεροναυπηγικής. Η τροχιά του, διάρκειας 92 λεπτών, θα είναι σχεδόν πολική με υψόμετρο μεταξύ 220 και 540 χιλιομέτρων.